Ponad lękiem
Stefan G. Hofmann, Ponad lękiem. Strategie terapii poznawczo-behawioralnej i uważności pozwalające przezwyciężyć lęk, strach i zamartwianie się. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2021.
„Lęk jest niełatwym problemem do rozwiązania, ponieważ choć powoduje mnóstwo trudności, to jednak pozostaje także normalnym elementem życia codziennego. Dlatego obniżenie jego poziomu nie oznacza, że już nigdy nie będziesz go odczuwać - oznacza natomiast to, że udało ci się osiągnąć stan, w którym lęk nie uniemożliwia robienia rzeczy, na których najbardziej ci zależy. Mamy nadzieję, że świadomość tego faktu pomoże ci utrzymać zdrowy stosunek do własnego lęku. Stosunek taki nie polega na tym, aby za wszelką cenę unikać odczuwania lęku, ale raczej na tym, aby orientować się, kiedy lęk zaczyna w czymś przeszkadzać lub powoduje niepotrzebny dystres, i umieć wówczas zastosować posiadane umiejętności w trosce o większą swobodę życia. Czasami będzie to oznaczało konfrontację z sytuacjami, które tymczasowo wywołują lęk, lecz to właśnie taka konfrontacja stanowi początek ważnych i trwałych zmian na lepsze” (s. 199).
Wielu z nas doświadcza lęku w różnych formach. Czasami jest wyraźny, czasami jest ledwo wyczuwalny. Uogólniony niepokój, lęk w określonych sytuacjach domowych lub zawodowych. Strach przed nowym wyzwaniem, gdy coś nie idzie po naszej myśli. Strach, kiedy popełnimy błąd, kiedy wyobrazimy sobie, że stanie się coś złego. I wreszcie strach w sytuacji, gdy wszystko jest w porządku, ale odczuwamy wewnętrzny smutek. Autor pokazuje, że za pomocą sekwencji technik możliwe jest osłabienie naszej reaktywności na różne wydarzenia i nabycie większej odporności na obciążające nas emocje. Lęk nie zniknie, jak zapewnia nas autor, ale my - dzięki lekturze tej książki, a także konsekwentnej pracy z wykorzystaniem zaproponowanych strategii radzenia sobie, możemy stawić czoła temu, co dzisiaj nas przeraża i pęta. Oczywiście kluczowe jest poszukiwanie motywacji i celów względem podjęcia pracy nad naszymi lękami. Autor bez ogródek stwierdza, że jeśli nie chcesz siedzieć przy biurku i myśleć o tym, co chciałbyś zmienić, jakie masz cele w tym względzie, to nie dziw się później, że tyle w tobie strachu… Ale jeśli uznasz, że chcesz spróbować i zależy ci na odporności na lęk, to autor poprowadzi cię przez kolejne zestawy narzędzi wartych przyswojenia i zastosowania. Relaksacja progresywna i uważne oddychanie (jako praca z rezonującym na emocje ciałem), wyobrażanie sobie alternatywnych scenariuszy dla niespokojnych projekcji myślowych, osłabianie impetu trudnych emocji poprzez wizualizowanie sobie realności tego, co nas niepokoi, określanie niepokoju na skali, wpisywanie lęku do kalendarza (jeśli nie potrafimy się z nim rozstać), to tylko wybrane narzędzia, które autor czytelnie prezentuje. I jako sekwencja ćwiczeniowa (rozpisany trening antylękowy) i jako wyrywkowo stosowane techniki (oczywiście wymagające ugruntowania, cierpliwości w stosowaniu) można wykorzystywać ten niezwykle czytelnie napisany i maksymalnie upraktyczniony podręcznik. Tak, aby nie drżeć przy poczuciu, że znów opanowuje mnie to samo obciążające uczucie, ale uznać je, powitać i robić swoje. Bez trwogi.
opracował: dr hab. Arkadiusz Karwacki, prof. UMK